Mutagatifu Tereza Wa Avila ni muntu ki?

Bakunda kumwita umuganduzi wa Karumeli, kuko urugero rwe rwakurikijwe n’ababikira benshi. Yanditse ibitabo byinshi bituma ashyirwa mu «barimu ba Kiliziya».

Tereza Sanchez wa Cepeda Ahumeda yavukiye muri Hispaniya mu ntara ya Kastiye, ahitwa Avila, kuya 28 Werurwe 1515. Tereza yavutse ku babyeyi bafite ukwemera gukomeye. Nuko kuva akiri muto bamutoza gusoma imibereho y’abatagatifu. Akiri muto kandi yifuje kuba umumaritiri. Ibyo byamuteye ishyaka ryo gushaka kujya gupfira Imana. Bavuga ko afite imyaka irindwi we na musaza we bakurikirana bigeze gutoroka iwabo ngo bashaka na bo kujya gupfira Imana mu gihugu cy’ abarabu. Bagaruriwe mu nzira na se wabo.

Tereza yakundaga Bikira Mariya cyane ku buryo buri munsi yavugaga ishapule. Amaze imyaka 12 yapfushije nyina. Nuko aragenda apfukama imbere y’ishusho ya Bikira Mariya yari iwabo, amusaba kwemera kumubera Nyina, nuko Tereza amusezeranya kuzamubera umwana mwiza. Amaze kugira imyaka 14, yatangiye gutwarwa n’amarari y’iby’isi, maze yibagirwa kwita ku isengesho. Yaranditse ati : « natangiye kwambara neza no kwiyitaho kugira ngo ngaragare cyane. Ibiganza byanjye n’imisatsi yanjye nabyitagaho cyane kandi n’imibavu yanjye nkayitaho… »

Tereza avuga ko mubyara we w’umukobwa ari we wari watangiye gutuma araruka akohoka ku byaha bimujyana kure y’Imana. Ariko Tereza yanditse avuga ko yangaga ibikorwa by’ibiterasoni. Ise amaze kubona ko Tereza azakoza isoni umuryango we, yamwohereje mu kigo cy’ababikira ba Bikira Mariya ugaba inema ahitwa Avila mu w’1531. Tereza byaramugoye kuba ahantu adakora ibyo yishakiye. Yahamaze umwaka umwe kandi ntiyashakaga kuba umubikira. Hashize iminsi mike ararwara araremba. Bamusubiza kwa se. Amaze koroherwa, se yamujyanye kwa mukuru wa Tereza witwaga Mariya.

Tereza yafashe umwanya wo kubitekerezaho, nyuma aza kubwira se ko ashaka kwiha Imana. Se yarabyanze avuga ko igihe cyose akiri ku isi atazigera abyemera. Mu w’1533, Tereza yabifashijwemo n’umwe muri basaza be ahungira mu kigo cy’ababikira kiri i Avila. Yakoze amasezerano ya mbere tariki 3 Ugushyingo 1534, Mu muryango wa Bikira Mariya Umwamikazi wa Karmeli. Amaze gukora amasezerano yo kwiyegurira Imana, yamaze imyaka igera kuri makumyabiri asukurwa n’ibigeragezo by’amoko anyuranye kandi bikomeye: indwara, gushakashaka Imana akumva imuri kure, kunanirwa gusenga,… Kuko Yezu yashakaga kumusukura wese wese by’umwihariko. Yashakaga kandi ko aganira n’Imana by’umwihariko.

Kuva icyo gihe Tereza yumvise aturije mu Mana rwose, umutima we waratwawe n’Imana gusa, agakunda ibiremwa kubera Imana gusa. Urukundo yari afitiye Imana rwatumye ahinyura amategeko y’urwo rugo kuko bari barayadohoye cyane. Urugero rwe rwakurikijwe n’ababikira benshi. Ni cyo gituma Tereza bakunda kumwita umuganduzi wa Karmeli. Nyamara yakundaga kurwara kenshi kandi yari n’umunyamagara make. Yari n’umunyabwenge cyane. Yanditse ibitabo byinshi kandi byigisha cyane bituma ashyirwa mu « barimu ba Kiliziya ». Yagishwaga inama n’abantu benshi.

Umuyobozi we mu by’Imana yari Mutagatifu Yohani w’Umusaraba. Bavuga ko habaga ubwo baganiraga maze abandi bakababona bombi basa n’ababonekewe, bari mu kirere gusa ntahuriro n’ubutaka. Tereza yitabye Imana ku itariki ya 15 Ukwakira 1582 afite imyaka 67. Ni Papa Gerigori XV wamwanditse mu gitabo cy’abatagatifu mu w’1622. Twizihiza mutagatifu Tereza ku itariki 15 Ukwakira.

(Byakusanyijwe na padiri Theophile TWAGIRAYEZU, diocese Byumba. Ku yandi makuru ku nyandiko twakusanyije ku mibereho y'abatagatifu bariza kuri tel: 0782889963/ 0722889963).