Kiliziya y’u Rwanda; Abepiskopi 27 mu myaka 71

Mu Rwanda, Kiliziya Gatolika imaze imyaka 71 itangiye kubona Abepiskopi kavukire. Muri iyo myaka, yungutse Abepiskopi 27, uhereye kuri Myr Aloyizi BIGIRUMWAMI, ukagera kuri Myr Balthazar NTIVUGURUZWA. Turebere hamwe mu nshamake, abo bashumba ba diyosezi n’uko bakurikirana mu guhabwa inkoni y’ubushumba.

1.     Musenyeri Aloyizi BIGIRUMWAMI  

Yavukiye i Zaza, kuwa 22 Ukuboza 1904, abatizwa kuri Noheli y’uwo mwaka. Yitabye Imana ku wa 3 Kamena 1986 mu bitaro bya Ruhengeri, azize indawara y’umutima. Myr Aloyizi BIGIRUMWAMI yahawe ubusaserdoti kuwa 26 Gicurasi 1929, atorerwa kuba umushumba wa 1 wa Vikariyati nshya ya Nyundo yari imaze gushingwa kuwa 14 Gashyantare 1952.

Yahawe ubwepiskopi, ku munsi wa Penekositi, kuwa 1 Kamena 1952. Kuwa 10 Ugushyingo 1959 nibwo icyari vikariyati cyahindutse diyosezi, bityo Aloyizi BIGIRUMWAMI, Vikeri apostoliki ahinduka umwepiskopi wa diyosezi. Imirimo y’ubushumba bwa Diyosezi yayisoje kuwa 17 Ukuboza 1973, ubwo Papa Pawulo wa VI yemeraga ubwegure bwe. Intego ye yari : "Induamur arma lucis" "Revêtons l'armure de la lumière ".

Yabaye padiri mukuru wa Misiyoni ya Muramba mu gihe cy’imyaka 18 (30/1/1933 - 17/1/1951). Mu 1947 ni we munyarwanda wambere wahawe ubutumwa bwo kuba mu nteko y’abajyanama ya Vikariyati (the council of the vicariate). Ni we mwirabura wa mbere wabaye umwepiskopi muri Koloni mbirigi (Kongo, u Burundi n’u Rwanda), akaba n’umunyafrika wa 3 wari ubaye umwepiskopi mu mateka ya kiliziya gatolika muri Afrika. 

Umuhango wo kumwimika witabiriwe n’Umwami Mutara III Rudahigwa kand ibirori bimara iminsi 3, yakira abigishwa bashya 20.000. Ni we wahaye Ubwepiskopi umusuwisi Andereya Peraudin, kuwa 19 Ukuboza 1955. Icyo gihe ntibyumvwaga na benshi ko umwera yahabwa ubwepiskopi n’umwirabura. 

2.     Musenyeri Bernard MANYURANE 

Ni we Papa Yohani wa XXIII yatoreye kuba umushumba wayo wambere wa Diyosezi ya Ruhengeri yashinzwe kuwa 20 Ukuboza 1960. Yavutse mu 1913, abatizwa kuwa 3 Mata 1925. Yahawe ubupadiri kuwa 25 Nyakanga 1940. Yagombaga kwimikwa kuwa 11 Gashyantare 1961, afatwa n’uburwayi butunguranye kuwa 28 Mutarama 1961, yitaba Imana kuwa 8 Gicurasi 1961, atarahabwa inkoni y’ubushumba. Intego ye y’Ubwepiskopi yari yahisemo ni “In Vinculo Pacis - In the Bond of Peace”. Ni we mushumba watowe wambere wa Diyosezi ya Ruhengeri. 

3.     Musenyeri Yozefu SIBOMANA 

Yavukiye i Save kuwa 25 Mata 1915, atabaruka kuwa 09 Ugushyingo 1999. Ybatijwe kuwa 28 Mata 1915, ahabwa ubupadiri kuwa 25 Nyakanga 1940 i Nyakibanda. Muri Mutarama 1961, Mutagatifu Papa Yohani wa XXIII, yamugize Umunyagikari we (Camérier secret de sa Sainteté), amugira Musenyeri by’icyubahiro.

 Kuwa 21 Kanama 1961, yatorewe kuba Umwepiskopi wa Diyosezi ya Ruhengeri, yimikwa kuwa 3 Ukuboza 1961. Intego ye y’Ubwepiskopi yari “Cui Credidi -Nzi uwo nemeye”.

Kuwa 5 Nzeri 1968, yatorewe kuba Umwepiskopi wa Diyosezi ya Kibungo ikimara gushingwa, yimikwa kuwa 29 Ukuboza 1968. Yagiye mu kiruhuko cy’izabukuru kuwa 25 Werurwe 1992. Yabaye umushumba wa 2 wa Diyosezi ya Ruhengeri, aba n’uwambere wa Diyosezi ya Kibungo.

 4.     Musenyeri Yohani Batisita GAHAMANYI

Yavutse mu 1920, atabaruka kuwa 19/06/1999. Niwe mushumba wambere wa Diyosezi ya Butare, kuva yashingwa mu 1961, kugeza agiye mu kiruhuko kuwa 02 Mutarama 1997. Yahawe ubupadiri kuwa 15 Kanama 1951. Papa Yohani wa XXIII yamutoreye kuba umushumba wa Diyosezi ya Butare kuwa 11 Nzeri 1961.

 Yimitswe kuwa 06 Mutarama 1962, ibirori biyoborwa na Arikiyepiskopi wa Kabgayi, Myr Andereya PERRAUDIN. Intego ye yari “Mu rukundo n’amahoro - In caritate et pace”. Myr Yohani Batisita GAHAMANYI yitabiriye ibyiciro bine by’inama nkuru ya Kiliziya yabereye i Vatikani (sessions I, II, III et IV du Concile Vatican II). 

5.     Musenyeri Phocas NIKWIGIZE 

Yavukiye i Muhanga, kuwa 26 Kanama 1919, ahabwa Batsimu kuwa 26 Kanama 1919. Yahawe ubupadiri kuwa 25 Nyakanga 1948. Phocas Nikwigize yatorewe kuba Umwepiskopi wa Diyosezi ya Ruhengeri kuwa 5 Nzeri 1968, ahabwa ubwepiskopi kuwa 30 Ugushyingo 1968.

Yagiye mu kiruhuko kuwa 5 Mutarama 1996. 

Bikekwa ko Myr Phocas Nikwigize yitabye Imana kuwa 30 Ugushyingo 1996, ku munsi yaburiwe irengero ava mu buhungiro. Intego ye yari “Procedamus In Pace - Let us proceed in peace - Tugendere mu mahoro”. Yabaye umushumba wa 3 wa Diyosezi ya Ruhengeri, aba umwepiskopi uharanira amahoro nk'uko byari bikubiye mu ntego ye.

6.     Musenyeri Visenti NSENGIYUMVA 

Yavukiye i Rwaza muri diyosezi ya Ruhengeri, kuwa 10 Gashyantare 1936, ahabwa ubupadiri kuwa 18 Kamena 1966. Kuwa 17 Ukubobza 1973, Papa Pawulo wa VI yamutoreye kuba umushumba wa diyosezi ya Nyundo. Yahawe ubwepiskopi kuwa 2 Kamena 1974. 

Yabaye Arikiyepiskopi wa Kigali kuva kuwa 10 Mata 1976 kugeza yitabye Imana muri Kamena 1994, i Gakurazo muri diyosezi ya Kabgayi. Intego ye yari « Ecce Adsum – ndi hano ». Yabaye umushumba wa kabiri wa Diyosezi ya Nyundo, aba n’uwa mbere wa Arikidiyosezi ya Kigali.

 7.     Myr Wenceslas KALIBUSHI

Yavutse kuwa 29 Kamena 1919, avukira mu Byimana. Yahawe ubupadiri kuwa 25 Nyakanga 1947, atorerwa kuba umushumba wa diyosezi ya Nyundo kuwa 9 Ukuboza 1976. Yimitswe kuwa 27 Werurwe 1977. 

Kuwa 2 Mutarama 1997 nibwo yagiye mu kuhuko. Yitabye Imana kuwa 20 Ukuboza 1997. Intego ye yari « Ecce Venio – dore ndaje ». Yabaye umushumba wa 3 wa Diyosezi ya Nyundo. 

8.     Musenyeri Joseph Ruzindana 

Yavukiye i Rambura muri diyosezi ya Nyundo, kuwa 3 Kamena 1943, yitaba Imana muri Kamena 1994, aguye i Gakurazo muri diyosezi ya Kabgayi. icyo gihe kandi nibwo hapfuye Myr Visenti Nsengiyumva wari Arikiyepiskopi wa Kigali na Myr Tadeyo Nsengiyumva wari umwepiskopi wa Kabgayi, akaba na Perezida w'Inama y'Abepiskopi Gatolika mu Rwanda.

Joseph Ruzindana yahawe ubupadiri, nk’umusaseridoti wa Byumba, kuwa 23 Nyakanga 1972, atorerwa kuba umushumba wa diyosezi ya Byumba kuwa 5 Ugushyingo 1981.

Myr Padiri Joseph Ruzindana yahawe inkoni y’ubushumba kuwa 17 Mutarama 1982. Ni we mwepiskopi wa mbere wa Byumba yashinwe ikuwe kuri diyosezi ya Ruhengeri. Intego ye yari “Sitio - mfite inyota”.

9.     Musenyeri Tadeyo NTIHINYURWA 

Yavukiye muri Paruwasi ya Kibeho ya Diyosezi ya Gikongoro, kuwa 25 Nzeri 1942. Yahawe ubupadiri kuwa 11 nyakanga 1971. Papa Yohani Pawulo wa II yamutoreye kuba Umwepiskopi wa Diyosezi nshya ya Cyangugu kuwa 14 Ugushyingo 1981.Yahawe ubwepiskopi kuwa 24 Mutarama 1982. Intego ye ni: “Ut Unum Sint” (Kugira ngo bose babe umwe). Kuwa 9 Werurwe 1996 nibwo yagizwe Arikiyepikopi wa Kigali, ashyirwa mu kiruhuko cy’izabukuru kuwa 19 Ugushyingo 2018. 

Kuwa 17 Mutarama 2019, yimitse umusimbura we Myr Antoine Kambanda. Afite impamyabumenyi ihanitse muri Tewolojiya, ishami rya Misiyoloji yakuye mu Bubiligi (Doctorat en Missiologie). Ni we mushumba wa mbere wa Diyosezi ya Cyangugu, akaba n’uwa kabiri wa Arikidiyosezi ya Kigali. Ubu ni umushumba wa Arikidiyosezi ya Kigali uri mu kiruhuko cy’izabukuru i Jali.

10. Musenyeri Tadeyo NSENGIYUMVA  

Yavukiye i Bungwe muri Diyosezi ya Byumba, kuwa 17 Werurwe 1949, yitaba Imana muri Kamena 1994, ku munsi umwe na Myr Visenti NSENGIYUMVA wari umushumba wa Arikidiyosezi ya Kigali na Myr Yozefu RUZINDANA wari umushumba wa diyosezi ya Byumba. 

Tadeyo Nsengiyumva yahawe ubupadiri kuwa 20 Nyakanga 1975, atorerwa kuba umushumba wungirije wa Kabgayi (Coadjutor Bishop) kuwa 18 Ugushyingo 1987. 

Yahawe ubwepiskopi kuwa 31 Mutarama 1988. Kuwa 8 Ukwakira 1989 ni bwo yasimbuye Myr Andereya Perraudin ku ntebe y’ubushumba ya diyosezi ya Kabgayi. Intego ye yari “Adveniat Regnum Tuum - ingoma yawe yogere hose : Que ton règne vienne parmi nous”.

11. Musenyeri Agusitini MISAGO 

Yavutse mu 1943, mu cyahoze ari Komine ya Kinyami, Perefigitura ya Byumba, ubu ni mu Karere ka Gicumbi. Yabatijwe kuwa 17 Gicurasi 1956 muri Paruwasi avukamo ya Nyagahanga, akomezwa ku ya 1 Ukuboza 1956. Yahawe ubupadiri kuwa 25 Nyakanga 1971. Papa Yohani Pawulo wa II yamutoreye kuba umwepiskopi wa Gikongoro kuwa 30 Werurwe 1992, yimikwa kuwa 28 Kamena 1992. Intego ye yari “Omnia propter Evangelium” (Byose bigiriwe Inkuru Nziza). 

Yari afite impamyabumenyi ihanitse muri Tewolojiya n’impamyabumenyi y’ikirenga mu byerekeranye n’abakurambere ba Kiliziya, yakuye i Roma, “Doctorat en Sciences patristiques, Institut patristique Augustinianum, 1974-1979”. Nyuma y’ikinyarwanda, yari azi kandi Igifaransa, Icyongereza, Igitaliyani, Ikilatini, Ikidage, ndetse n’Ikigereki gikoreshwa muri Bibiliya. Yitabye Imana kuwa 12 Werurwe 2012. Ni we umwepiskopi wa mbere wa Gikongoro.

12. Musenyeri Feredariko RUBWEJANGA 

Yavukiye i Nyabinyenga, mu Karere ka Kayonza, Diyosezi ya Kabgayi, mu 1931; abatizwa kuwa 18 Mata 1936. Yaherewe ubupadiri mu Nyakibanda kuwa 20 Nzeli 1959. Mutagatifu Papa Yohani Pawulo wa II yamugize Musenyeri by’icyubahiro (Prélat d’Honneur) mu 1987. Kuwa 30 Werurwe 1992, yamutoreye kuba Umwepiskopi wa Diyosezi ya Kibungo. Yahawe Inkoni y’ubushumba kuwa 5 Nyakanga 1992. 

Mgr Rubwejanga ni ubanza

Yagiye mu kiruhuko cy’izabukuru kuwa 28 Kanama 2007, akomereza ubuzima mu muryango w’Abihayimana b’Abamonaki b’Abatarapiste ba Scourmont mu Bubiligi. Intego ye ni: “Faciam Voluntatem Tuam” (Nkore ugushaka kwawe). 

Yaminurije Tewolojiya muri Kaminuza Gatolika y’i Kinshasa muri Repubulika iharanira Demokarasi ya Kongo (1957-1963). Ni we mushumba wa 2 wa Diyosezi ya Kibungo, akaba Umwepiskopi wa Diyosezi ya Kibungo uri mu kiruhuko cy’izabukuru.

13. Musenyeri Anasitazi MUTABAZI 

Yavutse kuwa 24 Ukuboza 1952, avukira muri Paruwasi ya Bare, Diyosezi ya Kibungo akaba umwe mu mfura za Seminari Nto ya Zaza yatangiranye abaseminari bagera 17 mu 1968. Yahawe ubupadiri kuwa 25 Nyakanaga 1980, ku munsi umwe na Myr Kizito BAHUJIMIHIGO.

Yatorerewe kuba Umushumba wa Diyosezi ya Kabgayi kuwa 25 Werurwe 1996, ahabwa inkoni y’ubushumba kuwa 26 Gicurasi 1996. Afite intego igira iti: “Pax in Christo” (Amahoro muri Kristu). Kuwa 10 Ukuboza 2004 nibwo yeguye ku mirimo y’umushumba wa Diyosezi. Ubu ni umushumba wa Diyosezi ya Kabgayi uri mu kiruhuko. 

14. Musenyeri Servilien NZAKAMWITA 

Yavukiye muri Paruwasi ya Nyarurema, diyosezi ya Byumba, kuwa 20 Mata 1943. Yahawe ubupadiri kuwa 11 Nyakanga 1971 i Rushaki, ku munsi umwe na Myr Tadeyo NTIHINYURWA Arikiyepiskopi wa Kigali uri mu kiruhuko, na we wabuherewe muri Paruwasi avukamo ya Kibeho. 

Ku ya 25 Werurwe 1996: yatorewe kuba umwepiskopi wa Byumba, ahabwa inkoni y'ubushumba ku wa 2 Kamena 1996, n'intego igira iti: “Fiat voluntas tua” (Icyo ushaka gikorwe, Mt.6,10). Yagiye mu kiruhuko cy’izabukuru kuwa 28 28 Gashyantare 2022. Ubu ni umushumba wa Diyosezi ya Byumba uri mu kiruhuko cy’izabukuru mu iseminari Nto ya Rwesero.

15. Musenyeri Yohani Damaseni BIMENYIMANA 

Yavukiye i Bumazi muri Paruwasi ya Shangi ya Diyosezi ya Cyangugu, kuwa 22/06/1953, atabaruka kuwa 11/03/2018. Yahawe ubupadiri kuwa 6 Nyakanga 1980, nk’umusaseridoti wa Diyosezi ya Nyundo, abuhererwa ku Nyundo. Kuwa 5/11/ 1981 ni bwo yabaye umwe mu basaseridoti ba Diyosezi ya Cyangugu (incardination). 

Mutagatifu Papa Yohani Pawulo wa II yamutoreye kuba umushumba wa Diyosezi ya Cyangugu kuwa 18 Mutarama 1997, yimikwa kuwa 16 Werurwe1997. Intego ye yari: “In Humilitate Et Caritate” (mu bwiyoroshye no mu rukundo). Yatabarutse ageze i Kigali, avuye kwivuza mu mahanga. Yatabarutse afite imyaka 65, irimo 38 ari umusaseridoti na 21 ari umushumba wa Diyosezi. Ni we mushumba wa kabiri wa Diyosezi ya Cyangugu.

16. Musenyeri Alexis HABIYAMBERE (S.J)

Yavukiye muri Paruwasi ya Save ya Diyosezi ya BUTARE, kuwa 1 Kanama 1939. Yokoze amasezerano ye yambere mu muryango w’Abayezuwiti mu 1962, ahabwa ubupadiri kuwa 1 Kanama 1976, afite imyaka 37. 

Kuwa 18 Mutarama 1997, Papa Yohani Pawulo wa II yamutoreye kuba umwepiskopi wa Nyundo, yimikwa kuwa 22 Werurwe 1997, afite intego igira iti: “Suscipe Domine” (Akira Nyagasani). Myr Alexis HABIYAMBERE (S.J). Yagiye mu kiruhuko cy’izabukuru kuwa 21 Gicurasi 2016. Ubu ni umushumba wa Diyosezi ya Nyundo uri mu kiruhuko cy’izabukuru. 

17. Musenyeri Philippe RUKAMBA 

Yavukiye i Rwinkwavu, Kayonza, kuwa 26 Gicurasi 1948, muri Diyosezi ya Kibungo, abatizwa ku munsi wa gatatu avutse, kuwa 29 Gicurasi 1948. Yahawe ubupadiri kuwa 2 Kamena 1974. Yatorewe kuba umushumba wa BUTARE na Mutagatifu Papa Yohani Pawulo wa II, kuwa 18 Mutarama 1997, ahabwa ubwepiskopi na Myr Yozefu SIBOMANA, wari umushumba wa Kibungo, kuwa 12 Mata 1997. 

Intego ye ni “CONSIDERATE IESUM - Consider Jesus, nimuhugukire Nyagasani”. Ni umuhanga mu bijyanye na Tewolojiya n’iby’abakurambere ba Kiliziya. (Docteur en théologie et en sciences patristiques). Niwe mushumba wa kabiri wa Diyosezi ya Butare. 

18. Musenyeri Kizito BAHUJIMIHIGO 

Yavukiye muri Paruwasi ya Rwamagana, i Nyagasenyi, kuwa 05 Ukuboza 1954. Ni umwe mu mfura za Seminari Nto ya Zaza, yashinzwe mu 1968. Myr Kizito BAHUJIMIHIGO yaherewe ubupadiri i Kibungo kuwa 25 Nyakanga 1980. Kuwa 8 Gicurasi1998, Mutagatifu Papa Yohani Pawulo wa II yamutoreye kuba umwepiskopi wa Diyosezi ya Ruhengeri, yimikwa kuwa 27 Kamena 1998, na Myr Ntihinyurwa Tadeyo, wari Arikiyepiskopi wa Kigali. 

Kuwa 28 Kanama 2007, Papa Benedigito wa XVI yamutoreye kuba Umwepiskopi wa Diyosezi ya Kibungo, yimikwa kuwa 28 ukwakira 2007. Yeguye kuri izo nshingano kuwa 29 Mutarama 2010. Intego ye y’ubwepiskopi ni “Ut Cognscant Te” (Bakumenye). Ni umuhanga mu by’imitekerereze n’uburezi (docteur en psychologie et en pédagogie). Yabaye umushumba wa 4 wa Diyosezi ya Ruhengeri, n’uwa 3 wa Diyosezi ya Kibungo. Ni Umwepiskopi wa Diyosezi ya Kibungo uri mu kiruhuko.

19. Musenyeri Smaragde MBONYINTEGE 

Myr Smaragde MBONYINTEGE yavukiye i Rutobwe muri Paruwasi ya Cyeza, Diyosezi ya Kabgayi kuwa 2 Gashyantare 1947. Yahawe ubupadiri kuwa 20 Nyakanga 1975. Papa Benedigito wa XVI yamutoreye kuba umushumbwa wa Diyosezi ya Kabgayi, kuwa 21 Mutarama 2006. Myr Tadeyo Ntihinyurwa, wari Arikiyepiskopi wa Kigali n’umuyobozi wa Kabgayi ni we wamuhaye inkoni y’ubushumba kuwa 26 Werurwe 2006. Intego ye ni “Lumen Christi spes mea” (Urumuri rwa Kristu, amizero yanjye). 

Ni umuhanga waminuje mu bijyanye na Tewolojiya ya roho (Docteur en Théologie Spirituelle). Mutagatifu Papa Yohani Pawulo wa II yamugize Musenyeri by’icyubahiro (Chapelain de sa Sainteté) kuwa 22 Mutarama 2003. Ubu ni umushumba wa Diyosezi ya Kabgayi uri mu kiruhuko cy’izabukuru mu iseminari Nto ya Kabgayi.

20. Nyiricyubahiro Antoni Karidinali KAMBANDA 

Yavukiye muri Paruwasi ya Nyamata, Arikidiyosezi ya Kigali, kuwa 10 Ugushyingo 1958, abatizwa ku wa 27 Ugushyingo 1958. Yahawe ubupadiri kuwa 08 Nzeri 1990 i Mbare muri Diyosezi ya Kabgayi, abuhabwa na Mutagatifu Papa Yohani Pawulo wa II. Kuwa 07 Gicurasi 2013, Papa Fransisko yamutoreye kuba Umushumba wa Diyosezi ya Kibungo, yimikwa na Myr Tadeyo Ntihinyurwa, wari Arikiyepiskopi wa Kigali, n’umuyobozi wa Diyosezi ya Kibungo, kuwa 20 Nyakanga 2013. 

Kuwa 19 Ugushyingo 2018: yatorewe kuba Arikiyepiskopi wa Kigali. Yimikwa nka Arikiyepiskopi, kuwa 17 Mutarama 2019. Kuwa 25 Ukwakira 2020: Papa Fransisko yamutoreye kuba Karidinali, amwimikira i Roma kuwa 28 Ugushyingo 2020. Nyiricyubahiro Antoni Karidinali Kambanda afite impamyabumenyi ihanitse mu Bumenyi bw’Imana n’Imbonezabupfura (Doctorat en Théologie morale). Intego ye ni: “ Ut Vitam Habeant ” (Kugira ngo bagire ubuzima). Yabaye umushumba wa 5 wa Diyosezi ya Kibungo, ubu ni umushumba wa 3 wa Arikidiyosezi ya Kigali. 

21. Musenyeri Célestin HAKIZIMANA 

Yavutse kuwa 14 Kanama 1963, muri Paruwasi ya ‘Sainte Famille’, Arikidiyosezi ya Kigali. Yaherewe ubupadiri muri Paruwasi ya ‘Sainte Famille’ kuwa 21 Ntakanga199. Papa Fransisko amutorera kuba umushumba wa Diyosezi ya Gikongoro, kuwa 26 Ugushyingo 2014, ahabwa inkoni y’ubushumba na Myr Tadeyo Ntihinyurwa, wari Arikiyepiskopi wa Kigali, kuwa 24 Mutarama 2015. 

Intego ye ni “Duc in altum” (Erekeza ubwato mu mazi magari, murohe inshundura zanyu, murobe, Lk 5:4). Ni umuhanga muri Tewolojiya, akaba ayifitemo impamyabumenyi ihanitse (Docteur en Théologie Dogmatique). Ni we umwepiskopi wa kabiri wa Gikongoro. 

22. Musenyeri Visenti HAROLIMANA 

Yavukiye i Mpembe muri Paruwasi ya MUBUGA, Diyosezi ya Nyundo, ku wa 2 Nzeli 1962. Yahawe ubupadiri na Mutagatifu Papa Yohani Pawulo wa II wari wasuye u Rwanda, kuwa 08 Nzeri 1990, ku munsi umwe na Antoni Karidinali KAMBANDA. Nyirubutungane Papa Benedigito wa XVI yamutotoreye kuba umushumba wa Diyosezi ya Ruhengeri kuwa 31 Mutarama 2012, ahabwa inkoni y’ubushumba na Myr Alexis HABIYAMBERE (S.J) wari umushumba wa Diyosezi ya Nyundo, akaba n’umuyobozi wa Diyosezi ya Ruhengeri. Hari kuwa 24 Werurwe 2012. Intego ye ni “Vidimus Stellam eius” (Twabonye inyenyeri ye, Mt 2, 2). Afite impamyabumenyi ihanitse muri tewolojiya yakuye mu Butaliyani mu 1993-1999 (Doctorat, théologie dogmatique). 

23. Musenyeri Anaclet MWUMVANEZA 

Yavukiye i Murambi muri Paruwasi ya Rulindo, Arikidiyosezi ya Kigali, kuwa 4 Ukuboza 1956. Yize mu Iseminari Nto yitiriwe Mutagatifu Leo i Kabgayi (1969-1973). Ku myaka 25 yaje gusubira mu Iseminari Nto i Kabgayi mu cyiciro cy’abigaga bakuze (Séminaire des Aînés), ahabwa ubupadiri kuwa 25 Nyakanga 1991. Papa Fransisko yamutoreye kuba umushumba wa Diyosezi ya NYUNDO, kuwa 11 werurwe 2016, ahabwa inkoni y’ubushumba kuwa 21 Gicurasi 2016. 

Intego ye ni “Misericordes sicut Pater” (Nimube abanyampuhwe nk’uko So ari Umunyampuhwe, Lk.6,36). Ni umuhango mu mategeko ya Kiliziya (Docteur en droit Canonique). 

24. Musenyeri Edouard SINAYOBYE 

Yavutse tariki ya 20 Mata 1966, i Kigembe, Gisagara, muri Paruwasi ya Higiro ya Diyosezi ya Butare. Yahawe ubupadiri kuwa 12 Nyakanga 2000. Papa Fransisko yamutoreye kuba Umwepiskopi wa Diyosezi ya Cyangugu ku wa 6 Gashyantare 2021, yimikwa na Myr Filipo RUKAMBA, umushumba wa Butare, kuwa 25 Werurwe 2021. Intego ye ni “Fraternitas in Christo” (Ubuvandimwe muri Kristu).

Afite impamyabumenyi ihanitse mu bijyanye na Tewolojiya yakuye i Roma (Doctorat en Théologie Spirituelle, Université Pontificale Teresianum de Rome 2008-2013). 

Ni umwanditsi w’ibitabo uzwiho gukunda Bikira Mariya. 

25. Musenyeri Jean Marie Vianney TWAGIRAYEZU 

Yavukiye muri Paruwasi ya Crête Congo-Nil mu Karere ka Rutsiro muri diyosezi ya Nyundo, kuwa 21 Nyakanga 1960. Yahawe ubupadiri kuwa 8 Ukwakira 1995. Mu Bubiliogi, yahigiye Tewolojiya no gucunga imishinga, byombi abibonamo impamyabumenyi (licence en théologie pastorale et licence en gestion de projet, à l'Université catholique de Louvain). 

Papa Fransisko yamutoreye kuba Umwepiskopi wa Diyosezi ya Kibungo kuwa 20 Gashyantare 2023, ahabwa inkoni y’ubushumba kuwa 1 Mata 2023, mu biganza bya Antoni Karidinali KAMBANDA, Arikiyepiskopi wa Kigali. Intego ye ni “ Audite Iesum : nimwumve Yezu”. Ni umuhanga muri Tewolojiya. Igihe atowe, yari mu bushakashatsi bwo ku rwego rw’abakorera impamyabumenyi ihanitse. (Candidat au doctorat en Théologie). 

26. Musenyeri Papias MUSENGAMANA

Yavukiye muri Paruwasi ya Byimana, muri Diyosezi ya Kabgayi, tariki ya 21 Kanama 1967. Yahawe ubupadiri kuwa 18 Gicurasi 1997. 

Kuwa wa 28 Gashyantare 2022 nibwo Papa Fransisko yamutoreye kuba umushumba wa Diyosezi ya Byumba, yimikwa kuwa 14 Gicurasi 2022. 

Intego ye ni « In Caritate et Misericordia - mu rukundo n’impuhwe ». Afite impamyabumenyi ihanitse muri Tewolojiya (Doctorat en Théologie biblique). 

Ni we mushumba wa 3 wa Diyosezi ya Byumba kuva yashingwa. 

27. Musenyeri Balthazar NTIVUGURUZWA 

Myr Balthazar NTIVUGURUZWA yavukiye i Muhanga ku wa 15 Nzeri 1967. Yahawe ubupadiri ku wa 18 Mutarama 1997. 

Kuwa 2 Gicurasi 2023, Papa Fransisko yamutoreye kuba Umwepiskopi wa Diyosezi ya Kabgayi, yimikwa kuwa 17 Kamena 2023. Myr Smaragde MBONYINTEGE niwe wamuhaye inkoni y’ubushumba. 

Intego ye, nk'uko igaragara mu kirangantego cye ni "Orate In Veritate - Nimusenge mu kuri". Afite impamyabumenyi y’ikirenga muri Tewolojiya (doctorat en théologie morale) yakuye i Louvain mu Bubiligi.

Mgr Baltazar Ntivuguruzwa ni we mwepiskopi u Rwanda ruheruka kubona.

Izindi nkuru wasoma zivuga ku bepiskopi n’amadiyosezi

1. Menya Abepiskopi 13 ba Kiliziya Gatolika mu Rwanda .
2. Niwe mushumba mushya wa Diyosezi ya Kabgayi
3. Rwanda: mu bakiriho, Kiliziya yungutse umwepiskopi wa 15
4. Ikaze mu rugaga rw’Abepiskopi
5.  Menya Diyosezi ya Butare n’abashumba bayiragijwe
6. Menya Diyosezi ya Cyangugu n’abashumba bayiragijwe
7. Menya Diyosezi ya Kabgayi n’abashumba 5 bayiragijwe
8. Menya Diyosezi ya Kibungo n’abashumba bayiragijwe
9. Menya Diyosezi ya Gikongoro n’abashumba bayiragijwe
10. Ibyo wamenya kuri Diyosezi ya Nyundo, impanga ya Kabgayi
11. Menya diyosezi ya Ruhengeri n’Abepiskopi bayiyoboye