Mutagatifu Kleti, umwepiskopi wa Roma

Abantu babanje gushidikanya niba uyu mutagatifu twizihiza none yaritwaga Cletus, Anacletus cyangwa Anencletus (Kleti, Anakleti, Anenkleti). Ikizwi neza ni uko uwitwaga Anakleti bavugaga “Kleti” mu buryo buhinnye, yapfiriye Imana mu gihe cy’itotezwa ry’abakirisitu ku ngoma y’umwami witwaga Domisiyani hagati y’umwaka wa 88 na 96. Ewuzebe wa Kayizariya, mu gitabo yise ‘Amateka ya Kiliziya’ (Histoire ecclésiastique III, 13 et 15.), Irene w’i Liyo mu gitabo yise “kurwanya inyigisho z’ubuyobe” (Contre les hérésies, III, 3, 3), na Agusitini wa Hipona, bose bemeje ko Anakleti ari we Kleti.

Uwo Kleti yari umugereki, wakomokaga mu mujyi wa Atene wari ikimenyabose. Igihe Kleti yari akiri agasore nibwo yahuye na Petero Intumwa muri uwo mujyi wa Atene. Petero akimubona, ashimishwa n’imico myiza ye. Igihe Petero yigishaga Ivanjili muri uwo mujyi, Kleti yarahindutse, aba umukirisitu. Amaze guhinduka, Kleti yabaye umunyangeso nziza n’umunyamuhate mu kogeza Ivanjili nuko bishimisha Petero, bitwe kandi n’izindi ngabire mbonekarimwe Nyagasani yari yaramwihereye. Ngibyo ibyatumye Petero amuha ubudiyakoni, na nyuma yaho amuha ubupadiri, nuko Kleti yegukira mu bwitange uwo murimo kandi aba umufasha wa Petero, bakajyana mu ngendo nyishi. Nyuma y’uko mutagatifu Petero yishwe ahowe Imana, Kleti yafashije mutagatifu Lini wasimbuye Petero. Mu mwaka wa 83, igihe bagombaga gutora Papa usimbura Lini, na we wari umaze gupfa ahowe Imana, Abakirisitu bose batoye Kleti. Yabaye umushumba wa gatatu wa kiliziya ku isi, atera ibyishimo muri Kiliziya y’Imana yose.

Mu itotezwa rya Kiliziya ryakozwe n’umwami Domisiyani, mutagatifu Kleti yarebanye agahinda uko abayoboke b’Imana bari kwicwa. Amaraso y’abahowe Imana yaramenwaga cyane, mu Burasirazuba, ndetso no mu Burengerazuba. Muri icyo gihe Papa Kleti yateraga ubutwari abakirisitu ari na ko aziba akanwa k’ababatoteza. Uko itotezwa ryakomeraga ni ko Kleti yarushagaho kuba maso kugira ngo akomeze abakirisitu barusheho gushikama ku guhamya Yezu Kristu. Cleti yanditse inyandiko nyinshi zifasha abakirisitu gukomera, akamenyesha abakirisitu bataza mu gitambo cy’ukarisitiya ko bari mu nzira yo gutsindwa. Yitaye ku kwita ku bepiskopi, abapadiri n’abandi bamufashaga muri Kiliziya, ashyiraho n’amabwiriza agenga imitungo ya Kiliziya.

Mu myaka ya mbere ya Kiliziya hari byinshi abakirisitu bagombaga kwitondera: abanzi ba Yezu Kristu bari benshi; cyane cyane abami n’abatware, uburakari bw’abapagani, n’uburakari bw’abayahudi. Abo bose bicaga abakirisitu bakoresheje ubugome bukabije. Ubwo rero, Cleti ntiyashoboraga kumara igihe kirekire atarafatwa ngo yicwe ahowe Imana.

Papa Kleti yaba yarapfiriye Imana ahagana mu mwaka wa 91. Papa Kleti avugwa mu ba Papa bapfiriye Imana bavugwa mu isengesho rikuru ry’Ukarisitiya dusanga mu gitabo cya Miseli. Papa Kleti azwiho ko ari we wubakishije neza imva ya Mutagatifu Petero i Vatikani, kandi na we akaba yarashyinguwe iruhande rwe. Ni we wategetse ko umwepiskopi azajya ahabwa ubwepiskopi hari nibura abepiskopi batatu. Ategeka ko abapadiri bazajya bahabwa ubupadiri n’abepiskopi babo kandi bakabuhabwa hari imbaga y’abakristu. Mutagatifu Kleti yizihizwa kuwa 26 Mata.

Aho byavuye:

• DIX MILLE SAINTS, Dictionnaire hagiographique cyanditwe n’Ababenedigitini b’i Ramsgate. Ed.VI., Brepols,1991. P.122.
• IGITABO CY’UMUKIRISITU, Editions Pallotti Presse, 2012. p.224.
• https://sanctoral.com/fr/saints/anaclet_pape.html
• https://nominis.cef.fr/contenus/saint/7554/Saint-Anaclet.html